Πωλ Σεζάν: Ο πατέρας της μοντέρνας τέχνης

Ο Πολ Σεζάν  ήταν ένας από τους βασικούς μετα-ιμπρεσιονιστές ζωγράφους στη Γαλλία του 19ου αιώνα. Το στυλ του κυμαινόταν μεταξύ ιμπρεσιονισμού και κυβισμού . Έσπασε τους κανόνες του χώρου και της μορφής της παραδοσιακής ζωγραφικής. Γι' αυτό και τον αποκαλούν «Πατέρα της Μοντέρνας Τέχνης ».

Τα έργα τέχνης του Paul Cézanne ενέπνευσαν άμεσα τα μοντέρνα καλλιτεχνικά κινήματα του 20ού αιώνα, όπως ο Κυβισμός (με επικεφαλής τον Πάμπλο Πικάσο) και ο Φωβισμός (με επικεφαλής τον Ανρί Ματίς). Ήταν μια βασική φυσιογνωμία που ώθησε τη δυτική τέχνη από την παραδοσιακή στη μοντέρνα. Ο τίτλος « Πατέρας της Μοντέρνας Τέχνης » δείχνει μεγάλο σεβασμό για τις καλλιτεχνικές του καινοτομίες.

I. Καλλιτεχνική Καριέρα: Από «Αγνώριστος» σε «Ιδρυτής ενός Κινήματος»

Το καλλιτεχνικό ταξίδι του Σεζάν ήταν γεμάτο αντιπαραθέσεις. Δημιούργησε πρώιμα έργα με μοναδικό στυλ, τα οποία όμως το κυρίαρχο κοινό δεν τα αποδέχτηκε. Κέρδισε μεγαλύτερη προσοχή μόνο στα τελευταία του χρόνια.

Ο Πωλ Σεζάν αφιέρωσε ολόκληρη τη ζωή του σε καλλιτεχνικές καινοτομίες. Αυτό έθεσε μια σταθερή βάση για την ιδιότητά του ως « Πατέρας της Μοντέρνας Τέχνης ». Η καριέρα του μπορεί να χωριστεί σαφώς σε τρία στάδια:

(1) Πρώιμο Στάδιο (δεκαετίες 1860-1870): Εξερεύνηση με αμφιλεγόμενες απόψεις

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ο Σεζάν επηρεάστηκε από τον Ρομαντισμό και τον Ρεαλισμό . Τα έργα του είχαν έντονα χρώματα και τραχιές πινελιές. Τα περισσότερα από τα θέματά του αφορούσαν μύθους και ιστορικές σκηνές (όπως το Πικνίκ ). Ωστόσο, τα έργα του συχνά απορρίπτονταν από εκθέσεις κομμωτηρίων.

Ο λόγος ήταν ότι «δεν ταίριαζαν στην παραδοσιακή αισθητική». Αν και δεν τον αναγνώρισαν, συνέχισε να αποκτά ζωγραφική εμπειρία. Άρχισε να αναπτύσσει καλλιτεχνικές ιδέες διαφορετικές από τις παραδοσιακές. Αυτό έδωσε τη βάση για να γίνει αργότερα ο « Πατέρας της Μοντέρνας Τέχνης ».

(2) Μέσο Στάδιο (δεκαετίες 1870-1880): Ενσωμάτωση με το Innovation Buds

Σε αυτό το στάδιο, ο Σεζάν γνώρισε ιμπρεσιονιστές ζωγράφους όπως ο Κλοντ Μονέ και ο Καμίλ Πισαρό. Αρχίζει να μαθαίνει την ιμπρεσιονιστική τέχνη της αποτύπωσης του φωτός και της σκιάς. Στράφηκε στο υπαίθριο σκίτσο και δημιούργησε πολλά τοπία και νεκρές φύσεις (όπως το Σπίτι του Κρεμασμένου ). Αλλά δεν ακολούθησε πλήρως την «καθαρή καταγραφή του φωτός και της σκιάς» των ιμπρεσιονιστών.

Ο Paul Cézanne διατηρούσε πάντα τις μοναδικές του σκέψεις σχετικά με τη «δομή της εικόνας». Αυτή η στάση -μαθαίνοντας από τους άλλους αλλά παραμένοντας ανεξάρτητος- τον έκανε σταδιακά να απομακρυνθεί από την παραδοσιακή τέχνη. Προχώρησε προς την οικοδόμηση μιας σύγχρονης καλλιτεχνικής γλώσσας. Αυτό ενίσχυσε περαιτέρω τα θεμέλιά του ως εξερευνητή του « Πατέρα της Μοντέρνας Τέχνης ».

(3) Ύστερο Στάδιο (δεκαετίες 1890-1906): Ώριμο Στυλ και Κορύφωση

Το καλλιτεχνικό ύφος του Paul Cézanne ωρίμασε πλήρως αυτή την περίοδο. Επικέντρωσε τη δημιουργία του στην «ανάλυση της ουσίας των αντικειμένων με γεωμετρικές δομές». Τα αριστουργήματά του, το Mont Sainte-Victoire  και το Καλάθι με τα Μήλα , δημιουργήθηκαν και τα δύο αυτή την εποχή. Ζωγράφισε το ίδιο θέμα επανειλημμένα. Προσπάθησε σκληρά να εξερευνήσει τους αιώνιους κανόνες της μορφής και του χώρου.

Αυτή η βαθιά εξερεύνηση της ουσίας της τέχνης έκανε τα έργα του να έχουν καλλιτεχνική αξία πέρα από την εποχή του. Το 1906, πέθανε από βροχή ενώ σκιτσάριζε σε εξωτερικό χώρο. Αλλά τα όψιμα έργα του έγιναν σημαντικά πρότυπα για την ανάπτυξη της σύγχρονης τέχνης. Καθιέρωσαν πλήρως την ιδιότητά του ως « Πατέρα της Μοντέρνας Τέχνης ».

II. Βασικές ιδέες τέχνης: "Κατανοήστε τη φύση με κυλίνδρους, σφαίρες και κώνους"

Η καλλιτεχνική ανακάλυψη του Σεζάν ήταν ότι δεν αρκούνταν στην «αντιγραφή της φύσης». Αντίθετα, προσπάθησε να «ξαναδομήσει την τάξη της φύσης». Αυτές οι καινοτόμες ιδέες είναι οι βασικοί λόγοι για τους οποίους έγινε ο « Πατέρας της Μοντέρνας Τέχνης ». Μπορούν να συνοψιστούν σε τρία σημεία:

(1) Αποδόμηση Αντικειμένων: Γεωμετρική Έκφραση της Ουσίας

Ο Σεζάν πίστευε ότι όλα τα αντικείμενα στη φύση μπορούσαν να μετατραπούν σε βασικά γεωμετρικά σχήματα. Αυτά τα σχήματα περιλαμβάνουν κυλίνδρους, σφαίρες και κώνους. Κατά τη δημιουργία, απλοποιούσε τα περιγράμματα των αντικειμένων. Για παράδειγμα, ζωγράφιζε τα μήλα ως στρογγυλές σφαίρες.

Περιέγραψε τα βουνά ως στοιβαγμένους κώνους. Με αυτόν τον τρόπο, έσπασε το παραδοσιακό όριο ζωγραφικής της «αντιγραφής της εμφάνισης». Αντ' αυτού, αποτύπωσε την «ουσιώδη δομή» των αντικειμένων - κάτι πέρα από την εμφάνισή τους. Δεν ζωγράφισε απλώς τις «τυχαίες μορφές» που βλέπουν τα μάτια.

Αυτή η εξερεύνηση της ουσίας των αντικειμένων έσπασε το παραδοσιακό πλαίσιο της ζωγραφικής. Παρείχε μια νέα δημιουργική προοπτική για τη μοντέρνα τέχνη. Αυτό αποτελεί σημαντικό μέρος των καλλιτεχνικών σκέψεων του « Πατέρα της Μοντέρνας Τέχνης ».

(2) Διακοπή Προοπτικής: Ανακατασκευή Χώρου από Πολλαπλές Προοπτικές

Η παραδοσιακή ζωγραφική ακολουθεί την «προοπτική ενός σημείου» (καθορίζοντας μία μόνο γωνία θέασης). Αλλά ο Σεζάν εγκατέλειψε με θάρρος αυτόν τον κανόνα. Προσπάθησε να ενσωματώσει πολλαπλές γωνίες θέασης στον ίδιο πίνακα. Πάρτε  για παράδειγμα το «Καλάθι με τα Μήλα» .

Η επιφάνεια του τραπεζιού στον πίνακα μοιάζει σαν να τη βλέπουμε από μπροστά. Μοιάζει επίσης σαν να τη βλέπουμε από ψηλά. Αυτή η δημιουργική μέθοδος έσπασε τα όρια χώρου των δισδιάστατων καμβάδων.

Παρείχε βασική έμπνευση για το «πολυοπτυχιακό κολάζ» του Κυβισμού. Έφερε επίσης νέες ανακαλύψεις στη μοντέρνα τέχνη στην έκφραση του χώρου. Αυτό δείχνει περαιτέρω την προνοητικότητα του « Πατέρα της Μοντέρνας Τέχνης ».

(3) Λογική Χρώματος: Χρωματικές Επίπεδες που Υπηρετούν τη Δομή

Στα έργα του Σεζάν, το χρώμα δεν χρησιμοποιήθηκε μόνο για να δείξει φως, σκιά ή συναισθήματα. Αντίθετα, έγινε ένα σημαντικό εργαλείο για την οικοδόμηση της δομής της εικόνας.

Ήταν καλός στη χρήση της αντίθεσης χρωμάτων κρύου-ζεστού. Για παράδειγμα, χρησιμοποιούσε κόκκινα μήλα και μπλε τραπεζομάντιλα για να διαχωρίζει τα στρώματα των αντικειμένων. Ταυτόχρονα, χρησιμοποιούσε μικρές αλλαγές σε παρόμοια χρώματα.

Για παράδειγμα, χρησιμοποίησε σκούρο πράσινο και ανοιχτό πράσινο στα φύλλα για να δημιουργήσει μια αίσθηση όγκου. Αυτή η ιδέα του «χρώματος που υπηρετεί τη δομή» έκανε το χρώμα και τη γεωμετρική δομή να αλληλοϋποστηρίζονται. Σχημάτιζαν μια σταθερή σειρά εικόνων. Αυτό άλλαξε τη λειτουργία του χρώματος στην παραδοσιακή ζωγραφική. Άνοιξε έναν νέο δρόμο για τη χρήση του χρώματος στη μοντέρνα τέχνη. Αυτή είναι μια άλλη βασική συμβολή των καλλιτεχνικών ιδεών του « Πατέρα της Μοντέρνας Τέχνης ».

III. Κλασικά Έργα: Εξερευνώντας τη Μορφή Μέσα από Επαναλαμβανόμενη Ζωγραφική

Τα έργα του Σεζάν επικεντρώνονταν σε συγκεκριμένα θέματα. Συχνά ζωγράφιζε το ίδιο αντικείμενο επανειλημμένα για να εξερευνήσει τους κανόνες της φόρμας. Αυτά τα έργα δεν είναι μόνο η πρακτική εφαρμογή των καλλιτεχνικών του ιδεών.

Αποτελούν επίσης σημαντικά ορόσημα στην ανάπτυξη της σύγχρονης τέχνης. Παρέχουν επίσης ισχυρή υποστήριξη στο έργο των επιτευγμάτων του « Πατέρα της Μοντέρνας Τέχνης ». Τα πιο αντιπροσωπευτικά είναι τρία είδη:

(1) Ζωγραφική Νεκρής Φύσης: Το Καλάθι με τα Μήλα — Η Αφετηρία της Μοντέρνας Τέχνης 

Στο Καλάθι με τα Μήλα , τα μήλα, το καλάθι και το τραπεζομάντιλο απλοποιούνται σαφώς σε γεωμετρικά σχήματα. Η προοπτική της επιφάνειας του τραπεζιού παραβιάζει τους συνήθεις κανόνες. Τα χρώματα είναι ήρεμα και έχουν καθαρά στρώματα. Ο Σεζάν χρησιμοποίησε συνηθισμένη νεκρή φύση ως φορέα.

Διερεύνησε σε βάθος «τη σχέση μεταξύ αντικειμένων και χώρου». Μετέτρεψε τα κοινά φρούτα σε «φορέα για την έρευνα της μορφής». Αυτό το έργο σημείωσε μεγάλη πρόοδο στη μορφή τέχνης. Έτσι, ο Πικάσο το ονόμασε «σημείο εκκίνησης της μοντέρνας τέχνης». Έγινε επίσης ένα κλασικό έργο που αποδεικνύει την ιδιότητα του Σεζάν ως « Πατέρα της Μοντέρνας Τέχνης ».

(2) Ζωγραφική Τοπίου: Mont Sainte-Victoire — Ένα Μοντέλο Ανάλυσης της Φύσης με Γεωμετρία 

Στα τελευταία του χρόνια, ο Σεζάν έζησε στην Προβηγκία της Γαλλίας. Ζωγράφισε το τοπικό Mont Sainte-Victoire δεκάδες φορές. Στο Mont Sainte-Victoire , το βουνό περιγράφεται ως ένας παχύς κώνος. Τα δέντρα και τα χωράφια στο προσκήνιο γίνονται γεωμετρικά χρωματικά μπλοκ.

Τα χρώματα του ουρανού και του εδάφους σχηματίζουν μια αντίθεση κρύου-ζεστού. Το έργο όχι μόνο διατηρεί τη ζωντάνια της φύσης, αλλά δείχνει και τη δομική ομορφιά πέρα από τον χρόνο. Εξηγεί τέλεια την καλλιτεχνική ιδέα του Σεζάν για την «ανάλυση της φύσης με τη γεωμετρία». Αυτός ο πίνακας έγινε ένα σημαντικό μοντέλο για τη σύγχρονη ζωγραφική τοπίων. Ενίσχυσε περαιτέρω την επιρροή του « Πατέρα της Μοντέρνας Τέχνης ».

(3) Ζωγραφική Φιγούρας: Οι Παίκτες Κάρτας — Εκφράζοντας την Αιωνιότητα στη Δομή 

Ο Σεζάν δημιούργησε 5 εκδοχές του έργου «Οι Χαρτοπαίκτες» . Δύο από αυτές φυλάσσονται τώρα στο Μουσείο Ορσέ και στο Μουσείο του Λούβρου. Στον πίνακα, οι αγρότες παίζουν χαρτιά έχουν ήρεμες στάσεις. Τα περιγράμματά τους είναι απλοποιημένα. Τα χρώματα είναι απαλά και έχουν μια αίσθηση όγκου.

Το φόντο είναι συμπιεσμένο σε απλά χρωματικά μπλοκ. Εστιάζει στην ανάδειξη της σχέσης χώρου μεταξύ των μορφών και του τραπεζιού. Σε αντίθεση με τους παραδοσιακούς πίνακες με φιγούρες που επικεντρώνονται στην «συναισθηματική αφήγηση», αυτό το έργο δείχνει «την αιωνιότητα των μορφών στη δομή». Έσπασε τις δημιουργικές ιδέες των παραδοσιακών ζωγραφικών μορφών. Παρείχε μια νέα δημιουργική κατεύθυνση για τις σύγχρονες ζωγραφικές μορφές. Είναι ένα σημαντικό επίτευγμα εξερεύνησης του Σεζάν—του « Πατέρα της Μοντέρνας Τέχνης »—στον τομέα της ζωγραφικής μορφών.

IV. Επιρροή της τέχνης: Ο «Αόρατος μέντορας» της μοντέρνας τέχνης

Ο Σεζάν δεν ήταν ιδιαίτερα γνωστός κατά τη διάρκεια της ζωής του. Αλλά μετά τον θάνατό του, άλλαξε εντελώς την κατεύθυνση της δυτικής τέχνης. Οι καλλιτεχνικές του σκέψεις και τα έργα του επηρέασαν τη μοντέρνα τέχνη του 20ού αιώνα περισσότερο από άλλους μετα-ιμπρεσιονιστές ζωγράφους. Ο τίτλος « Πατέρας της Μοντέρνας Τέχνης » είναι η καλύτερη εξήγηση για την εκτεταμένη επιρροή του:

(1) Άμεση έμπνευση για τον κυβισμό: Ανατροπή της παραδοσιακής λογικής της μορφής

Ο Πικάσο και ο Ζωρζ Μπρακ ήρθαν σε επαφή με τις ιδέες του Σεζάν για την «γεωμετρική αποδόμηση» και τον «πολυπροοπτικό χώρο». Εμπνεύστηκαν βαθιά. Έσπασαν περαιτέρω τα αντικείμενα σε κατακερματισμένα γεωμετρικά μπλοκ και ίδρυσαν τον Κυβισμό.

Ο Κυβισμός ανέτρεψε εντελώς τη λογική της φόρμας της παραδοσιακής ζωγραφικής. Έγινε ένα σημαντικό κίνημα στην ιστορία της σύγχρονης τέχνης. Η καλλιτεχνική εξερεύνηση του Σεζάν ήταν η βασική πηγή αυτού του κινήματος. Δείχνει πλήρως τον θεμελιώδη ρόλο του « Πατέρα της Μοντέρνας Τέχνης » στα μοντέρνα καλλιτεχνικά κινήματα.

(2) Επιρροή στον Φωβισμό και τον Εξπρεσιονισμό: Προώθηση Καινοτομιών στο Χρώμα και την Συναισθηματική Έκφραση

Φωβιστές ζωγράφοι όπως ο Ματίς αφομοίωσαν την ιδέα του Σεζάν για «το χρώμα που υπηρετεί τη δομή». Ενίσχυσαν περαιτέρω την εκφραστική δύναμη του χρώματος. Αυτό διαμόρφωσε το φωτεινό και έντονο χρωματικό στυλ του Φωβισμού.

Ο Εξπρεσιονισμός έμαθε από την ιδέα του Σεζάν για «διάσπαση της εμφάνισης και επιδίωξη της ουσίας». Έστρεψε την δημιουργική εστίαση στην έκφραση των εσωτερικών συναισθημάτων. Έσπασε τον μοναδικό τρόπο της παραδοσιακής τέχνης να αντιγράφει τον έξω κόσμο.

Οι καλλιτεχνικές σκέψεις του Σεζάν παρείχαν σημαντική υποστήριξη σε αυτά τα δύο μοντέρνα κινήματα. Έδειχναν την ευρεία επιρροή του « Πατέρα της Μοντέρνας Τέχνης ».

(3) Θέτοντας τα θεμέλια για την αφηρημένη τέχνη: Ξεκινώντας την ποικιλόμορφη εξερεύνηση της μοντέρνας τέχνης

Ο Σεζάν απέδιδε μεγάλη σημασία στην «καθαυτή μορφή». Αυτό έκανε τους μεταγενέστερους καλλιτέχνες να συνειδητοποιήσουν ότι «η τέχνη μπορεί να διαχωριστεί από τα πραγματικά αντικείμενα». Αυτή η κατανόηση παρείχε θεωρητική και πρακτική βάση για την «καθαρή αφηρημένη τέχνη» του Βασίλι Καντίνσκι.

Ώθησε την αφηρημένη τέχνη να γίνει ένας σημαντικός κλάδος της μοντέρνας τέχνης. Η εξερεύνηση του Σεζάν έσπασε τη σύνδεση μεταξύ τέχνης και πραγματικότητας. Ξεκίνησε την εποχή της ποικιλόμορφης εξερεύνησης στη μοντέρνα τέχνη. Έκανε τη συμβολή του « Πατέρα της Μοντέρνας Τέχνης » να διαπερνά πολλούς τομείς της ανάπτυξης της μοντέρνας τέχνης.